از صفحات استاتیک تا شبکه های هوشمند:

شبکه جهانی وب از زمان پیدایش، سفر قابل توجهی را پشت سر گذاشته است و از صفحات ایستا ساده به پلتفرم های پویا و تعاملی تبدیل شده است که نحوه اتصال، اشتراک گذاری و دسترسی ما به اطلاعات را تغییر داده است.

تکامل وب را می توان از طریق سه مرحله کلیدی ردیابی کرد که هر مرحله نشان دهنده‌ی نقطه عطف مهمی در توسعه اینترنت است:

• وب‌۱

• وب‌۲

• وب۳ در حال ظهور

وب‌۱، وب “فقط خواندنی”:

وب‌۱ نشان دهنده اولین نسخه اینترنت است. این مرحله اولیه یک رسانه به طور مداوم در حال تکامل است که در نهایت به یک پلتفرم همه کاره با عملکردهای متنوع تبدیل شد. در طول این دوره، گروه کوچکی از افراد ، صفحات وب و محتوا را ایجاد کردند و به مخاطبان بیشتری که به دنبال اطلاعات و حقایق بودند می‌پرداختند. اینترنت اولیه عمدتاً شامل صفحات وب به هم پیوسته‌ای بود که از طریق هایپرلینک‌ها به یکدیگر دسترسی پیدا می کردند که فاقد عناصر بصری و ویژگی های تعاملی که امروزه با آن ها مواجه می شویم بودند. کارشناسان اغلب از این مرحله به عنوان وب “فقط خواندنی” یاد می کنند که در آن کاربران تعامل محدودی داشتند.

استاتیک به محتوایی اطلاق می شود که ثابت یا بدون تغییر، بدون هیچ گونه عنصر پویا یا تعاملی باقی بماند. یک وب سایت استاتیک معمولاً از فایل های HTML تشکیل شده است که از قبل طراحی شده و بدون هیچ گونه پردازش سمت سرور یا تعامل با پایگاه داده به مرورگر کاربر همانطور که هستند تحویل داده می شوند. بر اساس ورودی یا اقدامات کاربر تغییر نمی کند. به عنوان مثال، یک وب سایت ثابت برای یک کسب و کار ممکن است اطلاعات مربوط به شرکت، محصولات یا خدمات آن، و جزئیات تماس را نمایش دهد، اما محتوا بدون توجه به اینکه چه کسی به آن دسترسی دارد یا چه زمانی به آن دسترسی دارد، یکسان باقی می ماند. مناسب برای نمایش اطلاعات ثابت که نیازی به به‌روز رسانی مکرر یا تعامل کاربر ندارد.

اهداف وب‌۱:

• برای فعال کردن جستجو و مصرف اطلاعات.
• برای ارائه اطلاعات به راحتی در دسترس برای مخاطبان گسترده.
• برای حذف محدودیت های جغرافیایی مرتبط با مشاغل سنتی.
• ارائه محصولات به مشتریان بالقوه در سطح جهانی، شبیه به کاتالوگ یا بروشور.
• برای ارائه قرار گرفتن در معرض و دید به مشاغل و پیشنهادات آنها.

وب۲، وب اجتماعی مشارکتی،:

اصطلاح وب‌۲ برای توصیف تغییر در ماهیت اینترنت، با تاکید بر تعامل فعال کاربر و مشارکت محتوا، ابداع شد.
 کاربران به جای اینکه مصرف کنندگان منفعل باشند، تشویق شدند تا فعالانه مشارکت کنند و افکار، دیدگاه ها و نظرات خود را از طریق پلتفرم های رسانه های اجتماعی به اشتراک بگذارند. وب‌۲ نشان دهنده تغییر در نحوه استفاده از اینترنت در قرن بیست و یکم است و باعث افزایش اشتراک گذاری اطلاعات و ارتباط متقابل بین کاربران می شود.

وب‌۲ به ارتقاهای فنی خاصی اشاره نمی کند، بلکه نشان دهنده دوره جدیدی است که در آن کاربران نقش فعالی در تجربه آنلاین دارند. این تغییر، امکان انتشار مقالات، گذاشتن نظرات و ایجاد حساب‌های کاربری در وب‌ سایت‌های مختلف را تسهیل کرد و منجر به مشارکت بیشتر شد. وب‌۲ همچنین باعث ایجاد برنامه های کاربردی وب، پلتفرم های خودنشر مانند وردپرس و گسترش سایت های رسانه های اجتماعی شد.

نمونه های برجسته سایت های وب‌۲ شامل ویکی‌پدیا، فیسبوک، توییتر و وبلاگ های مختلف است.

بیایید برخی از ویژگی های آن را مورد بحث قرار دهیم:

طراحی کاربر محور:
وب۲ تمرکز بر اصول طراحی کاربر محور را با هدف افزایش تجربه کاربر معرفی کرد. وب ‌سایت‌ها و برنامه‌ها با در نظر گرفتن بازخورد و ترجیحات کاربران، شهودی، جذاب‌تر و پاسخ‌گوتر شدند. طراحی رابط کاربری و تست قابلیت استفاده برای ایجاد تجربیات دیجیتالی جذاب تبدیل شد.

شبکه‌های اجتماعی و همکاری:
رشد پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی را تسهیل کرد و تغییر قابل توجهی در ارتباطات و همکاری آنلاین ایجاد کرد و کاربران را قادر ساخت تا ایده ها را به اشتراک بگذارند، در بحث ها شرکت کنند و در پروژه ها همکاری کنند. سایت های شبکه های اجتماعی جوامع مجازی را تقویت کردند و شکل گیری روابط آنلاین را تسهیل کردند.

دموکراتیک کردن تولید محتوا:
به افراد این امکان را داد تا محتوای خود را به راحتی ایجاد و منتشر کنند. پلتفرم های وبلاگ نویسی پدید آمدند و هر کسی را قادر می ساخت تا افکار، تخصص و تجربیات خود را با مخاطبان گسترده ای به اشتراک بگذارد. این دموکراتیزه سازی تولید محتوا، محدودکننده‌گان رسانه های سنتی را به چالش کشید و منجر به ظهور وبلاگ نویسان و تولیدکنندگان محتوا شد.

نظرات و رتبه‌بندی‌های ایجاد شده توسط کاربر:
پلتفرم‌های آن به کاربران اجازه می‌داد تا نظرات، رتبه‌بندی‌ها و بازخوردهای خود را در مورد محصولات، خدمات و تجربیات ارائه کنند. این محتوای تولید شده توسط کاربر به منبعی ارزشمند برای دیگران تبدیل شد که بر تصمیمات خرید تأثیر گذاشت و افکار عمومی را شکل داد. به عنوان مثال می توان به سایت های بررسی مانند Yelp و TripAdvisor اشاره کرد.

انقلاب موبایل:
وب‌۲ با گسترش تلفن های هوشمند و انقلاب موبایل همزمان شد.

اشتراک گذاری داده و API های باز:
به اشتراک گذاری داده ها و استفاده از API های باز (رابط برنامه نویسی برنامه) را تشویق می کند. این امر توسعه دهندگان را قادر می سازد تا با یکپارچه سازی و استفاده از داده ها از منابع متعدد، برنامه های کاربردی نوآورانه ایجاد کنند.

ابزارهای بهره وری مبتنی بر وب:
وب۲ همچنین شاهد ظهور ابزارها و برنامه های بهره وری مبتنی بر وب بود. بسترهای ذخیره سازی و همکاری مبتنی بر ابر، مانند Google Docs و Dropbox، به کاربران اجازه می دهد اسناد، صفحات گسترده و فایل ها را به طور یکپارچه ایجاد، ویرایش و به اشتراک بگذارند.

گرافیک و چند رسانه ای پیشرفته:
وب‌۲ پیشرفت هایی را در گرافیک و قابلیت های چند رسانه ای به ارمغان آورد. وب‌سایت‌ها شروع به ترکیب تصاویر، انیمیشن‌ها، ویدیوها و عناصر تعاملی غنی‌تر کردند و تجربه کلی کاربر را افزایش دادند. این تغییر، ارائه محتوای جذاب و فراگیرتر را امکان پذیر کرد.

مقیاس پذیری و زیرساخت قوی:
پلتفرم های آن بر ایجاد زیرساخت های مقیاس پذیر و قوی برای مدیریت افزایش حجم کاربران و محتوا متمرکز شده اند. فن‌آوری‌هایی مانند محاسبات ابری، شبکه‌های تحویل محتوا (CDN) و سیستم‌های توزیع‌شده به تضمین ارائه مطمئن و کارآمد محتوای وب کمک کردند.

نشانک‌گذاری و برچسب‌گذاری اجتماعی:
وب‌۲ نشانک‌گذاری و برچسب‌گذاری اجتماعی را رایج کرد و به کاربران این امکان را می‌دهد تا محتوای آنلاین را بر اساس ترجیحات خود سازماندهی و دسته‌بندی کنند.

شخصی سازی و تجارت الکترونیک:
پلتفرم‌های وب۲ با استفاده از داده‌ها و اولویت‌های کاربر برای ارائه تجربیات شخصی‌سازی شده، تجارت الکترونیک را متحول کردند. با ادغام توصیه ها، محتوای مناسب و تبلیغات هدفمند، تعامل و ارتباط کاربر به طور قابل توجهی افزایش یافت. این دگرگونی چشم‌انداز تجارت الکترونیک را تغییر داد و باعث ایجاد بازارهای آنلاین محبوب مانند آمازون و eBay شد. کاربران این اختیار را داشتند که به راحتی محصولات و خدمات را بخرند و بفروشند و از قدرت محتوای تولید شده توسط کاربر، نظرات و توصیه‌ها بهره ببرند.

سیستم های توصیه، تجزیه و تحلیل وب و ردیابی کاربر:

پلتفرم‌های وب 2.0 از داده‌های کاربر و الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای ارائه تجربیات و توصیه‌های شخصی استفاده می‌کنند. با تجز و تحلیل رفتار کاربر، این پلتفرم ها می توانند محتوا، محصولات یا خدمات مرتبط را بر اساس ترجیحات و الگوهای فردی پیشنهاد دهند. به طور همزمان، تجزیه و تحلیل وب نقش مهمی در ردیابی رفتار کاربر، تعامل و معیارهای تبدیل ایفا کرد. این رویکرد مبتنی بر داده به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد تا بینش‌های ارزشمندی در مورد ترجیحات کاربر به دست آورند، پیشنهادات خود را بهینه کنند و استراتژی‌های بازاریابی خود را بر این اساس تنظیم کنند.

نکات‌‌کلیدی:

• مرتب سازی اطلاعات رایگان را ارائه می دهد و به کاربران امکان می دهد داده ها را به طور جمعی بازیابی و طبقه بندی کنند

• این شامل محتوای پویا است که به ورودی کاربر پاسخ می دهد

• از رابط های برنامه نویسی برنامه های توسعه یافته (API) استفاده می کند.
• رسانه های اجتماعی
• برچسب زدن
• وبلاگ نویسی
• اظهار نظر
• شبکه اجتماعی
• رای گیری محتوای وب

حال که وب ۱ و وب۲ فراگرفته شد، به وب۳ میپردازیم.

وب۳

وب۳ نسل سوم اینترنت در حال ظهور است، که نمایانگر مرحله ای دگرگون کننده است که فراتر از صفحات وب استاتیک و تعاملات آنلاین سنتی است. آینده‌ای را پیش‌بینی می‌کند که در آن وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی نه تنها قادر به پردازش اطلاعات هستند، بلکه از قدرت سیستم‌های هوش مصنوعی با هوش انسان‌مانندتر استفاده می‌کنند. وب۳ فناوری‌هایی مانند یادگیری ماشینی، تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ، فناوری دفتر کل غیرمتمرکز (DLT) و سایر نوآوری‌های نوظهور را ادغام می‌کند تا تجارب آنلاین هوشمندتر و تعاملی‌تری را برای کاربران فراهم کند. علاوه بر پردازش اطلاعات، وب۳ همچنین بر استفاده از شبکه‌های غیرمتمرکز و همتا به همتا تأکید می‌کند که امکان کنترل بیشتر کاربر، حفظ حریم خصوصی و مالکیت داده‌ها را فراهم می‌کند. تلاش می‌کند با استفاده از مکانیسم‌های اجماع توزیع‌شده، امنیت رمزنگاری و مدل‌های حکمرانی شفاف، بر محدودیت‌های موجودیت‌های متمرکز غلبه کند. وب۳ اکوسیستمی را تقویت می‌کند که در آن افراد استقلال خود را افزایش داده‌اند، می‌توانند در فرآیندهای تصمیم‌گیری شرکت کنند و از اعتماد و تأییدپذیری افزایش یافته بهره ببرند.

اهمیت و ایده های اصلی وب۳

غیر متمرکز بودن:
به جای اینکه توسط نهادهای متمرکز کنترل شود، مالکیت و کنترل وب۳ بین سازندگان و کاربران آن توزیع می شود. غیرمتمرکز کردن، وب انعطاف‌پذیرتر و مقاوم‌تر در برابر سانسور را تقویت می‌کند، جایی که هیچ نهاد واحدی نمی‌تواند شبکه را دیکته یا کنترل کند، علاوه بر این، شفافیت را ترویج می‌کند.

بدون نیاز به مجوز:
وب۳ دسترسی یکسانی را برای همه شرکت کنندگان فراهم می کند و به همه اجازه می دهد بدون استثنا به شبکه بپیوندند و در آن شرکت کنند. ذات و طبیعتی بدون مجوز،همراه با‌ نوآوری، همکاری و فرصت های برابر را برای افراد، صرف نظر از موقعیت جغرافیایی یا پیشینه آنها، تشویق می کند. این موضوع به کاربران امکان می دهد تا مستقیماً با برنامه‌ها و خدمات درگیر شوند و اتکا به واسطه‌ها را کاهش می دهد.

پرداخت‌های بومی:
وب۳ از ارزهای دیجیتال برای خرج کردن و ارسال پول به صورت آنلاین استفاده می‌کند و جایگزین زیرساخت بانکداری سنتی می‌شود. پرداخت های بومی تراکنش‌های بدون مرز، تسویه سریع تر و کاهش کارمزد تراکنش را در مقایسه با سیستم های بانکداری سنتی امکان پذیر می کند. همچنین فرصت‌هایی را برای مدل‌های اقتصادی جدید، مانند پرداخت‌های خرد و اکوسیستم‌های مبتنی بر توکن باز می‌کند.

اعتماد:
وب۳ با استفاده از انگیزه ها و مکانیسم های اقتصادی به جای اتکا به اشخاص ثالث قابل اعتماد، عمل می کند. اعتماد با استفاده از فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند به دست می آید. امنیت، شنیدن و پاسخگویی را در معاملات و تعاملات افزایش می دهد. همچنین ایجاد برنامه‌ها و پلتفرم‌های غیرمتمرکز، تقویت شفافیت و کاهش خطر تقلب یا دستکاری را ممکن می‌سازد.

قابلیت همکاری، منبع باز و توسعه مشارکتی:
قابلیت همکاری تبادل ارزش و اطلاعات را در شبکه های مختلف امکان پذیر می کند، همکاری، نوآوری و ایجاد اکوسیستم های جامع را آسان می کند. وب۳، توسعه‌ی منابع باز و تلاش های مشترک را تشویق ، و به اشتراک گذاری کد، ایده ها و استانداردها را تقویت می کند. همچنین توسعه‌ی منبع باز شفافیت، ابتکارات جامعه محور و حل مشکلات جمعی را ترویج می کند. این تکامل سریع و بهبود فناوری های وب۳ را از طریق مشارکت یک جامعه توسعه دهندگان متنوع تسهیل می کند.

دارایی‌های قابل برنامه‌ریزی و قراردادهای هوشمند:
این قراردادها، اتوماسیون، کارایی، و قرارداد و توافق‌های خوداجرا را در بخش‌های مختلف، مانند امور مالی، زنجیره تامین، و حاکمیت امکان‌پذیر می‌سازد. آنها پایه و اساس برنامه های کاربردی غیرمتمرکز و مدل های تجاری نوآورانه را فراهم می کنند.

حاکمیت داده ها:
وب۳ بر مالکیت و کنترل افراد بر روی داده های شخصی آنها تأکید می کند و به آنها این اجازه را می دهد که تصمیم بگیرند چگونه از آنها استفاده، ذخیره و به اشتراک گذاشته شود. این به کاربران این امکان را می دهد که از حریم خصوصی خود محافظت کنند و دارای نمایندگی بیشتری بر هویت دیجیتال خود باشند. تشویق کننده‌ی توسعه‌‌ی فن آوری‌هایی است که افزایش دهنده‌ی حریم خصوصی  هستند و به کاربران این امکان را می دهد که دسترسی به داده های خود را لغو کنند.

آنچه وب۳ ارائه می کند و به دنیای ما اضافه خواهد کرد

وب۳ شکل تکامل یافته فناوری وب است که کاربران را قادر می سازد تا محتوا را از طریق جستجو و تجزیه و تحلیل ایجاد، به اشتراک بگذارند و به هم متصل کنند. این یک وب معنایی است. به جای تکیه بر اعداد و کلمات کلیدی، با درک معنای کلمات عمل می کند.

وب معنایی توسعه‌ای از وب سنتی است که بر افزودن معنا و ساختار به داده‌ها تمرکز می‌کند و امکان درک و تفسیر بهتر توسط انسان و ماشین را فراهم می‌کند.
وب۳ و وب معنایی یک رابطه هم افزایی و بهبود دهنده دارند. وب معنایی به داده ها معنا و ساختار می افزاید و آن را برای انسان ها و ماشین ها قابل درک تر می کند.  وب۳ به عنوان نسل بعدی اینترنت بر تمرکززدایی و کنترل کاربر از طریق فناوری بلاکچین تأکید دارد. با ترکیب فناوری های معنایی، وب۳ می تواند از قابلیت همکاری داده ها و استدلال خودکار بهره مند شود.

وب۳ با ادغام هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML)، همراه با پردازش زبان طبیعی (NLP)، رایانه‌ها را قادر می‌سازد تا هوشمندتر شوند و به نیازهای کاربر پاسخ دهند. این اتصال یکپارچه بین چندین دستگاه و برنامه‌های کاربردی را از طریق اینترنت اشیا (IoT) که توسط ابرداده معنایی فعال می‌شود، تسهیل می‌کند. این به کاربران این امکان را می دهد که از هر مکان و در هر زمان و بدون اتکا به رایانه یا دستگاه هوشمند به اینترنت دسترسی داشته باشند. وب۳ همچنین به کاربران این آزادی را می دهد که بدون نیاز به واسطه در تعاملات عمومی یا خصوصی شرکت کنند و اطمینان حاصل شود که داده ها قابل اعتماد هستند و در معرض خطرات غیرضروری قرار نمی گیرند.

در کنار تمامی مزیت‌ها همیشه معایبی هم وجود خواهد داشت.

پیچیدگی:
فناوری‌های وب۳ به دانش تخصصی نیاز دارند که چالش‌هایی را برای کاربران و توسعه‌دهندگان ناآشنا با بلاکچین، قراردادهای هوشمند و شبکه‌های غیرمتمرکز ایجاد می‌کند.

پذیرش و تجربه کاربر:
انتقال از پلتفرم‌های کاربرپسند وب۲ به رابط‌های غیرمتمرکز وب۳ می‌تواند چالش برانگیز باشد و مانع پذیرش گسترده شود.

نگرانی های نظارتی و حقوقی:
ماهیت غیرمتمرکز وب۳ چالش های نظارتی از جمله حریم خصوصی داده ها، امنیت، حقوق مالکیت معنوی و اختلافات قضایی را ایجاد می کند.

مصرف انرژی:
برخی از فناوری‌های وب۳، مانند بلاکچین، مصرف انرژی بالایی دارند و نگرانی‌هایی را در مورد اثرات زیست‌محیطی و پایداری ایجاد می‌کنند.

ساخت و نگهداری برنامه ها و پلتفرم های غیرمتمرکز در وب۳ ممکن است به هزینه های زیرساخت اضافی نیاز داشته باشد.

توسعه وب۳ ممکن است به دلیل دانش و مهارت های تخصصی مورد نیاز در فناوری بلاکچین و سیستم های غیرمتمرکز، مستلزم هزینه های یادگیری و توسعه باشد.

در نتیجه، تکامل وب جهانی از وب۱ به وب۳ نشان دهنده سفری از نوآوری و تحول دائمی است. با وب۳، ما در اوج عصر جدیدی ایستاده ایم، عصری که نوید شبکه های غیرمتمرکز، افزایش کنترل کاربر و تجارب هوشمند را می دهد.